Wat als één klik genoeg is? Hoe je voorkomt dat menselijke fouten je organisatie platleggen

Je herkent het misschien: jouw IT-afdeling is alert, je collega’s zijn slim genoeg om een verdachte e-mail te herkennen. En toch blijft de twijfel hangen: Is zo’n training voor onze organisatie nodig?

Die vraag krijgen we regelmatig. Vooral van organisaties die tot nu toe weinig incidenten hebben gehad. Begrijpelijk, want je ziet pas de waarde als het een keer misgaat. Maar wacht je daarop?

Een collega die even niet oplet. Een mailtje dat net echt genoeg lijkt. Een klik. En voor je het weet ben je te laat.

Het klinkt geruststellend. “Wij zijn niet zo dom, hoor. We klikken niet zomaar op iets verdachts.” Maar juist dat gevoel van veiligheid maakt jouw organisatie kwetsbaar. Want het gaat niet om domheid, het gaat om onbewuste momenten.

Zelfs IT’ers laten zich soms verrassen. Omdat een mail perfect is afgestemd op een actuele situatie. Of omdat iemand haast heeft, moe is of afgeleid. Één klik is genoeg.

Bewustwording gaat niet over techniek, maar over gedrag. En dat verandert voortdurend.

Een cybersecurity awareness training voorkomt geen 100% van de risico’s. Maar het verschil in impact is groot. De gemiddelde schade van een ransomware-aanval in Nederland is inmiddels meer dan €1,2 miljoen. Bewustwording voorkomt niet de aanval, maar wel de schade.

Jij en je collega’s leren signalen herkennen. Jullie weten hoe je moet reageren. Bewustwording draait niet alleen om risico’s verkleinen. Het gaat ook over professioneel gedrag. Over collega’s die verantwoordelijkheid nemen en elkaar durven aanspreken. Dat creëert iets groters dan veiligheid: een cultuur van volwassenheid en vertrouwen.

En dat geeft rust. Voor jezelf, voor je team en voor je klanten. Denk aan een BHV-training: ook geen garantie, maar je weet wel wat je moet doen als het misgaat.

Wat zegt onze data over effect?

Onze relaties die structureel inzetten op awareness-training zien duidelijke resultaten:

• Medewerkers die minimaal twee keer per jaar trainen, klikken gemiddeld 70% minder vaak op phishingmails dan ongetrainde collega’s.
• Uit onze data blijkt: de meeste klikken vinden plaats binnen 30 minuten na ontvangst, snelheid van herkennen is dus cruciaal.
• Een dalende kliktrend over meerdere campagnes is een sterke indicator van gedragsverandering.
• Medewerkers die een phishingmail niet alleen herkennen, maar ook melden, vormen de eerste verdedigingslinie van je organisatie.

In onderstaande grafiek zie je hoe het klikgedrag binnen een organisatie met verschillende opeenvolgende campagnes is gedaald, een krachtig bewijs dat herhaling werkt.

Bewustzijn is geen knop die je één keer omzet. Het is een vaardigheid die je ontwikkelt en onderhoudt. Daarom werkt een goede IT-dienstverlener niet met losse trainingen, maar met doorlopende programma’s.

Net als bij BHV leer je het pas goed door te herhalen. Door te oefenen. Door te ervaren. En door af en toe te schrikken van een gesimuleerde phishingmail.

Het resultaat? Bewust gedrag wordt de norm binnen jouw organisatie.

Impact van NIS2 en media-aandacht

Cybersecurity awareness staat steeds vaker op de agenda van het management. Niet alleen door de toename van aanvallen, maar ook vanwege wetgeving zoals NIS2. Deze richtlijn verplicht structurele maatregelen op het gebied van IT-beveiliging, bewustwording hoort daar ook bij. Niet optioneel. Niet eenmalig. Maar een verplicht, continu proces.

De aandacht in de media versterkt dat effect. Grote incidenten halen regelmatig het nieuws. En dat zorgt voor urgentie: jij en je collega’s realiseren je dat digitale veiligheid niet alleen een technische kwestie is.

Veranderende houding in organisaties

Waar het onderwerp eerder vooral bij IT lag, wordt cybersecurity awareness nu steeds vaker organisatiebreed opgepakt. Dat is een positieve ontwikkeling, al kost het tijd om de houding te veranderen.

Steeds meer organisaties zetten deze stap niet omdat het moet, maar omdat ze het willen.
Willen professionaliseren. Willen groeien. Willen dat elke medewerker begrijpt: digitale veiligheid is ook mijn verantwoordelijkheid.

Dat besef zorgt voor betrokkenheid en eigenaarschap op elk niveau. Een cultuur van alertheid bouw je niet met techniek, maar met mensen.

Een sterke IT-infrastructuur voelt als een harnas: goed beschermd en solide. Maar zoals bij een ridder zit de zwakte soms in een klein detail. Eén onbewaakt moment en je hele verdedigingslinie valt om. Juist daarom is bewust gedrag zo essentieel.

Opbouw van een jaartraject

Een doordachte aanpak begint met een intake. Jij of je IT-contactpersoon bespreekt samen met een IT-dienstverlener wat er speelt binnen jullie organisatie. Op basis daarvan wordt een jaarprogramma samengesteld, met onder andere:

• Een gezamenlijke startbijeenkomst
• Maandelijkse trainingen en tests
• Simulaties van onder meer phishingmails
• Kwartaalrapportages met inzichten
• Een jaarlijkse evaluatie om bij te sturen

Deze aanpak zorgt voor herkenning, herhaling en continu leren.

Niet alleen phishing: bewustzijn is breder

Bewustwording draait niet alleen om digitale dreigingen. Ook fysieke situaties vragen alertheid. Laat jij iemand binnen die zich niet goed kan identificeren? Wat doe je met een onbekende USB-stick?

Bewustzijn gaat over gedrag in alledaagse situaties. Juist daar ligt de sleutel tot veiligheid in jouw organisatie.

Rol van persoonlijke relevantie

Trainingen zijn het meest effectief als ze aansluiten op wat er speelt binnen jouw organisatie. Denk aan:

• Simulaties gebaseerd op actuele thema’s
• Voorbeelden die passen bij specifieke afdelingen
• Campagnes met herkenbare situaties

Een goede IT-dienstverlener helpt om inhoud en timing af te stemmen. Zodat jij en je collega’s je aangesproken voelen en bewust reageren.

Misverstand 1: eenmalige training is genoeg

Een veelgehoord idee is dat één campagne al voldoende is. Maar gedragsverandering vraagt om herhaling. Zonder dat zakt kennis weg en keren oude patronen terug.

Misverstand 2: algemene content werkt prima

Algemene content mist vaak de aansluiting bij de praktijk. Pas als jij of je collega’s herkennen dat een test of training gaat over jullie werksituatie, ontstaat betrokkenheid.

Afdelingsspecifieke simulaties zijn daarom veel effectiever dan standaardcampagnes.

Misverstand 3: IT kan dit wel zelf regelen

Bewustwording is geen puur technische taak. Het vraagt actuele kennis, menselijke interactie en strategische keuzes. Daarvoor is externe ondersteuning waardevol.

Een goede IT-dienstverlener brengt ervaring, tools en begeleiding. Denk aan actueel materiaal van partners als Proofpoint, aangevuld met eigen simulaties en evaluaties.

De aanpak stap voor stap

Een goed traject start met luisteren. Wat speelt er bij jullie? Wat zijn de risico’s? Op basis daarvan wordt het programma opgebouwd:

• Intake met betrokkenen binnen jouw organisatie
• Opstellen van een programma op maat
• Kick-off en eerste trainingen
• Maandelijkse thema’s en herhaalde tests
• Kwartaalrapportages met bespreekmomenten

Deze aanpak zorgt voor ritme en overzicht.

Waarom kiezen organisaties voor een externe partij?

Begeleiding maakt het verschil. Geen standaard mails of video’s, maar maatwerk en korte lijnen. Dat zorgt voor vertrouwen en betrokkenheid.

Een goede IT-partner denkt met je mee en sluit aan bij jouw praktijk. Niet als leverancier op afstand, maar als sparringpartner binnen handbereik.

Cybersecurity awareness is geen eenmalige actie, maar een gedragsveranderingstraject. Door te investeren in herhaling, relevante simulaties en persoonlijke betrokkenheid bouw je een sterke verdedigingslinie: jouw mensen.

Bewustwording gaat verder dan techniek. Het gaat over mensen. Over gedrag. Over een organisatiecultuur waarin collega’s zich verantwoordelijk voelen – en trots zijn op hun rol in digitale veiligheid.

Door te investeren in herhaling, realistische simulaties en relevante situaties, bouw je meer dan alleen kennis. Je bouwt aan rust. Aan vertrouwen.

Klaar om cybersecurity awareness niet langer te zien als een losse actie, maar als een vaste gewoonte in je organisatie?
Dan is de volgende stap: een duidelijke gedragscode per afdeling – concreet, toepasbaar en gedragen door je mensen.

Relaties vertellen ons vaak: “Jullie maken dit onderwerp eindelijk begrijpelijk.” Niet alleen een technische training vol jargon, maar een traject dat past bij hoe onze mensen dagelijks werken.

Die aanpak zorgt voor herkenning, eigenaarschap en blijvende gedragsverandering.